رهیافت امنیت منطقهای اوباما در حوزة ژئوپلیتیکی ایران

Authors

زهره پوستین چی

abstract

امنیتسازی در شرایطی ایجاد میشود که کشورهای منطقهای از انگیزة لازم برای همکاریهای چندجانبه برخوردار باشند. انگیزه برای همکاری منطقهای به عنوان ضرورت ژئوپلیتیکی کشورهایی محسوب میشود که در منطقه بحرانی قرار دارند. حوزة امنیت منطقهای ایران دارای چنین ویژگیهایی است؛ در کنار مرزهای جغرافیایی و امنیتی ایران نشانههای مختلفی از تهدید و بیثباتی مشاهده میشود. یکی از اصلیترین دلایل چنین شرایطی را میتوان گسترش حوزة نفوذ ژئوپلیتیکی امریکا در خاورمیانه و آسیای جنوب غربی دانست. این امر محور اصلی گسترش بیثباتی در محیط منطقهای محسوب میشود. به این ترتیب، میتوان این سوال را مطرح نمود که چگونه میتوان فرایند امنیت سازی در محیط منطقهای را فراهم آورد؟ چنین وضعیتی در شرایطی حاصل میشود که بازیگران منطقهای و قدرتهای بزرگ بر ضرورت تعادل و ثبات منطقهای تأکید داشته باشند. در این مقاله تلاش خواهد شد تا نخست، بنیانهای ژئوپلتیکی بیثباتی و ناامنی منطقهای در جنوب غربی آسیا مورد بررسی قرار گیرد. پاسخ به این امر، بدون توجه به موجهای صدور تروریسم و بنیادگرایی تکوینی از سوی عربستان به حوزه جنوبغربی آسیا، امکانپذیر نخواهد بود. دوم، افغانستان و پاکستان در منطقه کمربند امنیتی شکننده قرار دارند؛ منطقهای که طی چهار دهه گذشته همواره با کودتا، اشغال نظامی، مداخله امنیتی و چالشهای پایانناپذیر امنیتی همراه بوده است. سوم، در افغانستان و پاکستان شاهد شکلگیری گروههای افراطی جدیدی میباشیم که زیرمجموعه القاعده و طالبان نبوده ولی از الگوهای خشونتآمیز بهره میگیرند. از این گروهها میتوان به «حزبالتحریر» و «حزب تبلیغ جماعت» اشاره داشت. مجموعههای یاد شده، توسط وزارت امور خارجه امریکا به عنوان گروههای «کمربند انتقالی» معرفی شدهاند، گروههایی که بر ضرورت برخوردهای هویتی تأکید داشته و زمینه ورود اعضای خود به گروههای افراطی همانند طالبان و القاعده را فراهم میسازند. این امر نشان میدهد که نه تنها محیط جغرافیایی و هویتی افغانستان- پاکستان آمادگی لازم برای جذب نیروهای اعتقادی به گروههای افراطی را دارا میباشد، بلکه اقدامات نظامی امریکا منجر به تشدید بحران و رویارویی گروههای اجتماعی با نیروهای امنیتی و نظامی امریکا در افغانستان و پاکستان گردیده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تأثیرهای ژئوپلیتیکی روابط ترکیه و اسراییل بر منافع ایران در حوزة خزر

حوزة خزر از چهار حوزة ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان از حوزة قفقاز، ترکمنستان و قزاقستان از حوزة آسیای مرکزی، روسیه به‌عنوان جانشین اتحاد شوروی ( یک واحد سیاسی فعال در نظام بین‌المللی و یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت و گاز جهان) در شمال و ایران در جنوب (که ذخایر بزرگ نفت، گاز و صنایع نفتی دارد) که در مجموع کانون امنیتی دریای خزر را تشکیل می‌دهند، شکل گرفته است.وجود این ژئوپلیتیک ارزشمند عاملی برا...

full text

تأثیر طرح سپر دفاع موشکی آمریکا بر امنیت قدرتهای منطقهای؛ ایران–مطالعه موردی روسیه

چه در دوران جنگ سرد و چه پساجنگ سرد، توانمندی موشکی بهعنوان ابزاری برای بازدارندگی و مهار تواتمندیهای نظامی و بهویژه موشکی کشورهای رقیب و همچنیی  ازیزایق قیدرس نسیری بیرای سیطره بر دیگر رقرا مورد استفاده قرار گرزته است. به عریارتی دیگیر، تیوان موشیکی همیواره بیهعنوان ابزاری کارآمد برای مهار و کنترل قدرس رقرا و اززایق قدرس خودی مورد استفاده بیازیگران بی المللیی بوده است. در ای  راستا، طرح استقرا...

full text

امنیت و توسعه؛ رویکردی ژئوپلیتیکی به توسعه و توازن در ایران

در این مقاله با برجسته‏کردن رابطه امنیت و توسعه در چارچوب معادلات ژئوپلیتیک منطقه‏ای، تلاش می‏شود تصویری متفاوت از اثرگذاری معادلات امنیتی فراملی بر توسعه و توازن در ایران ارائه شود. به باور نگارنده، ارتباط میان دو سطح داخلی و بین‏المللی از طریق معادلات امنیتی و ساختار ژئوپلیتیک منطقه‏ای، زوایای متفاوتی را در این زمینه پیش رو می‎‏نهد. بر این اساس، پرسش اصلی مقاله این است که معادلات امنیتی و ساخ...

full text

بررسی تأثیرهای ژئوپلیتیکی روابط ترکیه و اسراییل بر منافع ایران در حوزة خزر

حوزة خزر از چهار حوزة ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان از حوزة قفقاز، ترکمنستان و قزاقستان از حوزة آسیای مرکزی، روسیه به عنوان جانشین اتحاد شوروی ( یک واحد سیاسی فعال در نظام بین المللی و یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت و گاز جهان) در شمال و ایران در جنوب (که ذخایر بزرگ نفت، گاز و صنایع نفتی دارد) که در مجموع کانون امنیتی دریای خزر را تشکیل می دهند، شکل گرفته است.وجود این ژئوپلیتیک ارزشمند عاملی برا...

full text

راهبرد اوباما در قبال جمهوری اسلامی ایران

بعد از انقلاب اسلامی ایران تاکنون آمریکا سه رویکرد را در مقابله با جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفته است: قدرت سخت[1]، قدرت نرم[2]و قدرت هوشمند[3]. نگاهی به تاریخ آمریکا، نشان می‌دهد که سیاست خارجی این کشور در مقابل ایران در دوران جمهوری ‌خواهان عموماً بر پایه « قدرت سخت» بوده است که دورة جرج بوش پدر و پسر از جمله آنهاست. در مقابل «قدرت سخت»، استراتژى «قدرت نرم» توسط دمکرات‌ها و رؤسای جمهور برآم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه ره نامه سیاستگذاری

Publisher: دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام

ISSN

volume 2

issue 3 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023